Αλήθειες και ψέματα για τα πιστοποιητικά γλωσσομάθειας

Γράφει ο Δημήτρης Ζιώγας (Καθηγητής Αγγλικών)

Η περίοδος των εγγραφών στα κέντρα ξένων γλωσσών ξεκινά σε λίγο καιρό και θεωρώ ότι ήρθε η ώρα να πούμε αλήθειες (και όχι ψέματα) σχετικά με τα πιστοποιητικά γλωσσομάθειας.

Έχω την τιμή και τη χαρά να συνομιλώ με πολλούς γονείς και μαθητές, ανήλικους και ενήλικες, καθημερινά λόγω της φύσης της εργασίας μου. Οι περισσότεροι από αυτούς έρχονται στα διδακτήριά μας μπερδεμένοι, με συγκεχυμένες πληροφορίες που πολλές φορές αποτελούν εμπόδιο στη λήψη μιας σωστής απόφασης είτε λόγω άγνοιας (λογικό), είτε λόγω έλλειψης σωστής πληροφόρησης (δε ρωτάμε ποτέ τη θεία Μαρίκα και δε πιστεύουμε όλα όσα διαβάζουμε στο διαδίκτυο), είτε παραπλάνησης (oh, yes!!!) με ένα και μόνο σκοπό: Να αποκτήσουν το πολυπόθητο «χαρτί ή πτυχίο», «να πάρουμε ένα από αυτά τα Lower» που είπε κάποτε κάποιος γονέας και μείναμε να τον κοιτάμε αποσβολωμένοι.
Η (πρώτη) αλήθεια λοιπόν είναι ότι όλοι χρειαζόμαστε ένα πιστοποιητικό γλωσσομάθειας. Κάποιοι για να συμμετέχουν σε ένα πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών, κάποιοι άλλοι για τον ΑΣΕΠ, οι φοιτητές για τα προγράμματα ERASMUS, οι μαθητές ως προσόν για τη μετέπειτα καριέρα τους και…οι λόγοι είναι αναρίθμητοι.
Η (δεύτερη- πικρή) αλήθεια είναι ότι τα πιστοποιητικά γλωσσομάθειας ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΤΥΧΙΑ. Πτυχίο είναι ο πρώτος ακαδημαϊκός βαθμός που απονέμεται σε κάποιον από ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Άρα, εξ’ ορισμού, στους μαθητές δεν απονέμεται ένα πτυχίο αλλά ένα πιστοποιητικό γλωσσομάθειας από ένα φορέα διεξαγωγής εξετάσεων.
Η (τρίτη) αλήθεια είναι ότι πλέον υπάρχουν πάρα πολλοί φορείς που διοργανώνουν εξετάσεις (κυρίως στην Αγγλική γλώσσα) και τα πιστοποιητικά γλωσσομάθειας που παρέχουν είναι ΙΣΑΞΙΑ σε ισχύ. Αυτό σημαίνει ότι ένα πιστοποιητικό γλωσσομάθειας του φορέα Α επιπέδου Β2 έχει την ίδια ισχύ με ένα πιστοποιητικό γλωσσομάθειας του φορέα Β στο ίδιο επίπεδο. Αυτό αφορά συνήθως τη συμμετοχή κάποιου σε προγράμματα ή εξετάσεις που διενεργούνται από τον ΑΣΕΠ.
Ας εντρυφήσουμε στο θέμα λίγο περισσότερο γιατί συνήθως εδώ προκύπτουν πολλά ερωτήματα. Τα επίπεδα γλωσσομάθειας έχουν οριστεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του CEFR (Common European Framework of Reference for Languages) το οποίο είναι ένα πρότυπο για την περιγραφή των γλωσσικών ικανοτήτων σε όλες τις γλώσσες. Τα επίπεδα είναι τα εξής:
C2 - Άριστη γνώση (Proficiency)*
C1 - Πολύ καλή γνώση (Advanced)*
B2 - Καλή γνώση (Lower)*
B1 - Μέτρια γνώση (Pre-lower)*
A2 - Βασική γνώση
A1 - Στοιχειώδης γνώση
*Σε παρένθεση αναφέρονται οι όροι που χρησιμοποιούνται από γονείς, σπουδαστές και μαθητές για τη διευκόλυνση της κατανόησης
Το CEFR είναι ο ασφαλέστερος τρόπος για να μπορέσετε να κατανοήσετε σήμερα ποιο επίπεδο γλωσσομάθειας κατέχετε ή θέλετε να κατακτήσετε σε οποιαδήποτε γλώσσα. Σε επόμενο άρθρο μας θα αναλύσουμε τι ακριβώς είναι αυτά τα επίπεδα και ποιες γλωσσικές δεξιότητες αντικατοπτρίζει το καθένα από αυτά.

00000glosomathia

Τα επίπεδα του CEFR σε απλή μορφή (εικόνα από: polyglotclub.com)
Η (τέταρτη) αλήθεια είναι ότι στην αγορά εργασίας ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΟΛΑ ΤΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑΣ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΒΑΡΥΤΗΤΑ. Ας μη γελιόμαστε, υπάρχουν φορείς με εγκυρότητα και κύρος και φορείς που διεξάγουν εξετάσεις με 5-6 συμμετέχοντες. Υπάρχουν πιστοποιητικά που πραγματικά πιστοποιούν τη γνώση στο συγκεκριμένο επίπεδο και πιστοποιητικά που ουσιαστικά «δωρίζονται». Δε συνεχίζω άλλο…τα υπόλοιπα τα αφήνω στην κρίση σας και «ο νοών νοείτω…».
Η (πέμπτη) αλήθεια είναι ότι τα πιστοποιητικά γλωσσομάθειας ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΛΗΞΗΣ. Οποιοδήποτε πιστοποιητικό που αποκτήθηκε από οποιοδήποτε φορέα και πιστοποιεί γνώση σε κάποιο επίπεδο την πιστοποιεί εφ’ όρου ζωής (πράγμα με το οποίο εγώ προσωπικά δε συμφωνώ, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία). Εξαίρεση αποτελούν τα IELTS και TOEFL που χρησιμοποιούνται από μαθητές και σπουδαστές που θέλουν να ξεκινήσουν ή να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο εξωτερικό και τα πανεπιστήμια απαιτούν να έχουν ένα από τα δύο με συγκεκριμένο βαθμό τα δύο τελευταία χρόνια (φανταστείτε κάποιο καλό μαθητή να έχει πάρει Β2 όταν ήταν 13 ετών και να θέλει να συμμετέχει σε ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών στα 23 του).

0000bannerziogas